زخم پا یک ناحیه آسیب دیده روی پا است که یا بهبود نمی‌یابد یا مدام عود می‌کند. شکستگی پوست یا بافت منجر به زخم باز می‌شود که می‌تواند عفونی شود. علاوه بر زخم قابل مشاهده، می‌توانید درد، تورم و احساس سوزش را تجربه کنید.
زخم های شایع پا کدام اند و چرا ایجاد می‌شوند؟
دلایل زیادی برای ایجاد زخم وجود دارد. زخم پا می‌تواند ناشی از یک بیماری عروقی، یعنی نارسایی مزمن وریدی (زخم وریدی)، بیماری شریانی محیطی (زخم شریانی) و آسیب عصبی باشد. شایع ترین انواع زخم های پا در زیر آمده است.
۱. زخم های شریانی
شریان ها خون را از قلب به بقیه بدن می‌برند. در برخی موارد شریان ها توسط پلاک باریک می‌شوند. این وضعیت بیماری شریان محیطی یا PAD نامیده می‌شود. PAD شدید به دلیل کمبود خون، از بهبود مناسب پوست و بافت ها جلوگیری می‌کند. حتی آسیب های جزئی پوست مانند بریدگی یا پینه تصادفی می‌تواند منجر به زخم شریانی شوند.
۲. زخم های وریدی
سیاهرگ ها خون را از پاها و بقیه بدن به قلب باز می‌گرداند. وریدها می‌توانند آسیب ببینند، مسدود شوند یا اجازه دهند جریان خون به عقب برگردد. نارسایی شدید وریدی باعث تجمع خون به جای گردش خون می‌شود و در نتیجه زخم های باز ایجاد خواهند شد که دیر بهبود می یابند.
۳. زخم های نوروتروفیک
این زخم ها نتیجه آسیب عصبی ناشی از دیابت هستند. این زخم ها معمولاً در کف پا ایجاد می‌شوند و به سختی دیده می‌شوند و احساس می‌شوند.
عوامل موثر بر ایجاد زخم پا
احتمال ابتلا به زخم پا در مردان مسن بیشتر است، اما عوامل خطر رایج برای زخم پا عبارتند از:
- گردش خون ضعیف
- بیماری قلب و کلیه
- مصرف الکل
- سیگار کشیدن
- چاقی
- آسیب عصبی
اگر زخم را نادیده بگیرید، می‌تواند گسترده‌تر و عمیق‌تر شده و عفونی شود. زخم پای درمان نشده تحرک شما را کاهش می‌دهد و در موارد شدید می‌تواند حتی منجر به قطع عضو شود.
علائم و نشانه های زخم پا
زخم پا می‌تواند کم عمق یا عمیق باشد. هنگامی که شروع می‌شود، مانند یک دهانه قرمز یا گودی روی پوست به نظر می‌رسد. زخم پا اگر عفونی شود، می‌تواند چرک یا بوی بد ایجاد کند.
اگر آسیب عصبی در پاهای خود داشته باشید، متوجه دردی که ناشی از سنگ های کوچک، کفش های خیلی تنگ یا ایجاد زخم پا هستند نخواهید شد. با بالا رفتن سن یا ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت یا پدیده رینود، بهتر است به طور مرتب پاهای خود را از نظر آسیب دیدگی و لکه های درد بررسی کنید و با پزشک خود مشورت کنید.
علائم زخم های وریدی
بیماران مبتلا به زخم ورید ممکن است از پاهای متورم، خسته و دردناک شکایت کنند. زخم های وریدی به طور معمول خیلی دردناک نیستند مگر اینکه لمس شده یا عفونی شوند.
زخم شریانی
بیماران مبتلا به زخم پای شریانی ممکن است از گزگز، سوزش یا سردی در پاها یا انگشتان پایشان شکایت کنند. بیماران همچنین ممکن است درد پا را هنگام راه رفتن یا درد پا هنگام بالا بردن پاها را هم تجربه کنند. زخم ها معمولا در نوک انگشتان پا یا کناره های مچ پا یا ساق پا ایجاد می‌شوند. زخم ممکن است با پانچ به رنگ زرد قهوه ای یا سیاه به نظر برسد. این زخم ها اغلب بسیار دردناک هستند.
درمان زخم پا
هنگامی که با پزشک در مورد زخم بالقوه پا مشورت می‌کنید، به پای شما نگاه کرده و آن را معاینه می‌کند و سپس آسیب و گزینه های درمانی را به شما پیشنهاد خواهد داد.
تشخیص زخم پا
آزمایشات رایج برای تشخیص زخم پای شریانی:
۱. لمس با انگشتان
یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی پاها و مچ پاها را لمس می‌کند تا هرگونه ناهنجاری در فشار نبض را حس کند.
۲. کشت زخم
اگر پزشک شما مشکوک به عفونت باشد، ممکن است به نمونه‌برداری از زخم برای تعیین نوع باکتری درگیر، نیاز داشته باشد.
۳. آزمایش‌های خون
ممکن است برای یافتن شواهد عفونت در خون نیاز به دادن آزمایش خون باشد.
۴. ارزیابی جریان خون
PAD می‌تواند از بهبود زخم جلوگیری کند. آزمایشاتی مانند سونوگرافی داپلر شریانی و آزمایش فشار مچ پا ممکن است به این تشخیص کمک کنند.
همچنین ممکن است به شما یک آنژیوگرافی پیشنهاد شود که با استفاده از تزریق رنگ کنتراست، یک عکس اشعه ایکس از شریان ها است. ممکن است برای بررسی آسیب به استخوان‌های زیر زخم‌های مزمن به عکس‌برداری، سی‌تی یا ام آر آی نیاز داشته باشید.
در مرحله بعد، پزشک شما موانع احتمالی برای بهبودی که شامل موارد زیر هستند را بررسی می‌کنند:
- ناهنجاری های پا شامل پنجه پا، قوس افتاده و غیره.
- مسائل مربوط به گردش خون
- آسیب عصبی
- ناهنجاری های راه رفتن
راهنمای گام به گام درمان زخم پا
گزینه های درمانی به وضعیت گردش خون، شدت زخم و سلامت عمومی شما بستگی دارد. اما بدون شک پزشک شما را به داشتن یک رژیم غذایی مناسب و کنترل وزن تشویق می‌کند.
دبریدمان زخم پا
- کنترل عفونت اولین قدم حیاتی است. ممکن است برای تخلیه چرک یا برداشتن بافت عفونی به جراحی نیاز باشد.
- اگر گردش خون خوبی برای کمک به بهبودی دارید، پزشک ممکن است بافت‌های بیمار و پوست پینه‌دار را کوتاه کند.
- برای درمان یا پیشگیری از عفونت، ممکن است به آنتی بیوتیک نیز نیاز داشته باشید.
- پانسمان ناحیه را تمیز نگه می‌دارد. همچنین ممکن است نیاز به پوشیدن کفش های تخصصی یا گچ برای محافظت از پا در برابر فشار در ناحیه زخم داشته باشید. انواع مختلفی از پانسمان وجود دارد که پزشک می‌تواند بسته به نحوه ظاهر شدن زخم و تخلیه آن، آن را تجویز کند.
- درمان ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. یک پرستار هر چند روز یک بار پانسمان را عوض می‌کند و پزشک شما قرار ملاقات های منظمی را برای بازرسی و دبریدمان بیشتر تعیین می‌کند.
- پس از بهبود زخم، پزشک در مورد مراقبت از پا و جلوگیری از زخم های بعدی توصیه هایی را به شما می‌کند.
روش های مداخله ای و جراحی پا
در غیاب جریان خون کافی برای بهبود زخم پا، ممکن است به روشی برای رفع انسداد رگ‌های خونی یا تقویت نواحی آسیب‌دیده نیاز داشته باشید. قبل از توصیه جراحی برای مقابله با زخم پای شما، پزشک میزان آسیب وارده به رگ ها و شریان های شما را بررسی می‌کند.
زخم های کم عمق پا با گردش خون خوب معمولا در عرض ۱۲ هفته بهبود می‌یابند. به دلیل فقدان اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی، خطر تکرار زخم در یک سوم زخم های بهبود یافته پا وجود دارد.
زخم های عمیق با عفونت شدید و گردش خون ضعیف ممکن است نیاز به جراحی و بازه زمانی طولانی تری برای بهبود داشته باشند. رژیم درمانی برای زخم وریدی شامل فشرده کردن پا برای کاهش تورم است. گزینه های فشرده سازی عبارتند از:
- جوراب های فشرده
- روکش های فشرده چند لایه
- بسته بندی با باند ACE
پیشگیری از ابتلا به زخم پا
هوشیاری و رعایت بهداشت بهترین راه برای پیشگیری از زخم پا و تشخیص آن در مراحل اولیه است که خود نوعی پیش درمان هم محسوب می‌شود.
اهمیت رسیدگی به زخم پا
زخم پا را به همان اندازه که شانه کردن موها و مسواک زدن دندان هایتان را جزئی از برنامه روزانه خود قرار دهید. شما باید به دنبال ترک ها، پینه ها، مناطق ساییده شده و هر گونه آسیب باشید. اگر بینایی ضعیفی دارید و انعطاف‌پذیری ندارید، از یک آینه کمک بگیرید و از بزرگنمایی استفاده کنید. به پاشنه، کف پا و بین انگشتان پا توجه کنید.
-
بهداشت
روزانه پاهای خود را بشویید و خشک کنید. از صابون ملایم و آب گرم استفاده کنید. بین انگشتان پای خود را خشک کنید و نواحی خشک را مرطوب کنید (هرگز بین انگشتان پا را خیس رها نکنید).
-
مراقبت از ناخن های پا
ناخن های خود را کوتاه کنید یا با سوهان کوتاه نگه دارید که همین کار ساده هم در ایجاد زخم تاثیر گذار است.
-
کفش و جوراب
روی کفش‌هایی سرمایه‌گذاری کنید که مناسب باشند و فشار یا مالش زیادی به پا وارد نمی‌کنند. جوراب های نرم و جاذب شما باید به خوبی جا بیفتند و خیلی تنگ نباشند. جوراب خود را مرتباً عوض کنید تا پاهایتان داغ نشده یا عرق نکنند. جوراب‌های فن‌آوری بالا با محافظت آنتی‌باکتریایی ممکن است به شادابی پاهای شما کمک کند.
پس از درمان چه انتظاری باید داشت؟
در پاطب، ماموریت ما کمک به بیماران مبتلا به بیماری های عروقی به شیوه ای مقرون به صرفه و دلسوزانه است. ما در تشخیص و درمان بیماری های وریدی و شریانی در پاها تخصص داریم. افراد کادر ما با تجربه ترین افراد در این زمینه هستند و خدمات را طوری ارائه می‌کنند که به طور سفارشی متناسب با شرایط منحصر به فرد مراجعه کنندگان باشد.
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ما از چندین آزمایش تشخیصی برای کمک به تعیین اینکه چه بیماری های عروقی ممکن است باعث علائم شما شوند استفاده می‌کنند.
بدون دیدگاه